Tony van Dinther; een hopeloos geval of een falende maatschappij?
Ach, wie kent hem niet? Tony van Dinther: iedere Hissenaar, maar ook vele inwoners van vér buiten Heesch. Google hem anders maar eens.
En iedereen heeft hem de afgelopen jaren zo’n beetje gelabeld. Van een eenzame vechter tegen onrecht, een Don Quichot die windmolens bestreed, een querulant, een beetje vreemd, gek, onhandelbaar, niet mee te praten, een geobsedeerde autist, bijt zich vast in kwesties die niet te winnen zijn, tot zielig, maar wel een goede mens.
Ook bij mij speelden zulke gedachten over Tony toen ik hem deze ochtend op zijn knieën zag zitten, buiten, voor de ingang het gemeentehuis in Heesch, tijdens zijn zoveelste actie en schreeuw om aandacht voor zijn problemen.
Het afgelopen jaar heb ik nogal wat gesprekken met hem gevoerd; tijdens ons spreekuur van de Rechtswinkel in CC De Pas. Ook sprak ik eens met hem af in een café in Oss en probeerde ik hem onder het genot van een koffie op andere gedachten te brengen. “Je acties zijn contra-productief, wat je wil is niet te krijgen, jouw kwestie is niet te winnen, richt je op de dingen in het leven die werkelijk van belang zijn, laat de boel de boel, ga genieten, richt je op de mensen die werkelijk van je houden, herstel de relatie met je geliefden, ga vissen of wandelen met een hond, etc.” hield ik hem voor.
Maar Tony’s is niet te stoppen, hij is jaren geleden een weg ingeslagen die voor hem de enige is om alsnog rechtvaardigheid, aandacht en wellicht ooit berusting te verkrijgen. Maar, hem, is naar mijn stellige overtuiging, óók veel onrecht aangedaan. Mensen nemen door zijn wijze van opereren echter méér en méér afstand van hem, zwaaien op straat vriendelijk naar hem, maar vaak ook inhoudsloos, gevoelloos, ongeïnteresseerd. Voor velen is dit dé enige manier om verder te gaan met hun eigen leven. Een hopeloos geval, constateert men, om vervolgens over te kunnen gaan naar de eigen dagelijkse beslommeringen.
De afgelopen maanden stuurde Tony tientallen e-mails rond, met vele tientallen instanties, autoriteiten, personen, beroepen, hulpverleners, etc. in cc. Tony is niet te stoppen. Terwijl ik zo geduldig mogelijk naar zijn verhalen luister, denk ik vaak: wat een waandenkbeelden, wat een vooringenomen standpunten, wat een onzin, zó werkt dat niet, etc., maar tegelijkertijd hoor ik wel degelijk óók punten waar hij gelijk in heeft. Juridische procedures – die hij voerde of waarmee hij tegen zijn wil geconfronteerd werd – zijn niet altijd even vlekkeloos verlopen, verdienden soms de schoonheidsprijs niet, en het is inderdaad zo dat sommige mensen zich nu eenmaal méér kunnen veroorloven dan anderen! Sommigen zijn slimmer en handiger om zaken voor elkaar te krijgen, kunnen juridische stukken zó te formuleren dat ze ermee weg komen, lobbyen beter, etc. En dan speelt ook vaak mee dat ze betere relaties hebben dan Tony, méér geld hebben, betere en invloedrijke netwerken hebben, kortom: het spel beter en effectiever spelen dan Tony. De wereld is niet eerlijk en rechtvaardig!
Ik heb het dan ook te doen met Tony, maar tegelijkertijd heb ik het met ons allen te doen. Want kennelijk zijn wij met zijn allen niet in staat om mensen zoals Tony daadwerkelijk te helpen. Tony heeft niet alleen een juridisch en economisch probleem (waardoor hij zich geen duurbetaalde advocaat kan veroorloven), maar ook een psychosociaal, is mijn inschatting. Met al onze geweldige voorzieningen, hoogontwikkelde rechtstaat, met al onze goed opgeleide deskundigen, juristen, maatschappelijk werkers, psychologen, artsen, hulpverleners, buurtwerkers, bemiddelaars, en som nog maar een hele trits aan deskundigen in het sociaal domein op, zijn we niet in staat – en soms ook niet bereid – om Tony écht te helpen, zodat hij de laatste jaren van zijn leven kan genieten van de dingen die er werkelijk toe doen.
Ja, de Burgermeester doet zijn ding, het College van Burgemeester en Wethouders doet zijn ding, etc., legt Tony een lokaalverbod op (hij mag het gemeentehuis voorlopig niet meer betreden): allemaal ongetwijfeld terecht. De politie doet haar ding, zet hem het gemeentehuis uit en maakt proces-verbaal op en de Officier van Justitie vervolgt hem (alsof strafrecht hier dé oplossing is…): een ieder doet zo zijn of haar ding, maar wie slaat de handen ineen, wie gaat er serieus aan de slag om Tony te helpen? Wie werkt samen en haakt niet na verloop van tijd af wanneer een persoon zich ánders gedraagt en blijft gedragen dan een doorsnee persoon?
En zo zijn er vele en vele Tony’s! Dat is mij ook al gebleken tijdens de spreekuren van onze rechtswinkel, dat kun je regelmatig lezen in de kranten, dat zie je in TV-programma’s, etc. Wanneer er iemand, zoals “Tony”, zich zelf in brand steekt of het raam uitspringt, na maanden niet gemist te zijn gevonden wordt in zijn of haar woning, dak- of thuisloos raakt, is de maatschappelijke verontwaardiging heel even groot, men legt bloemen, loopt mee in een stille tocht, het geweten is kennelijk gesust, om vervolgens weer over te gaan tot de orde van de dag, meewarig kijkend naar die ene deviante, maar tevens waardevolle, mens, die maar niet gehoord, laat staan geholpen wordt. Daarom heb ik het niet alleen met Tony te doen, maar met ons allemaal.
Moge het u goed gaan.
Mart Kievits
Vrijwilliger Rechtswinkel Bernheze en bezorgde medeburger.
